سفرهای نوروزی که میروید چمدان بازیها را جا نگذارید
بهار که میآید بسیاری از ما بار سفر میبندیم، شمال ایران کنار دریا و جنگل و دشتهای پر شکوفه، گاهی هم در این موسم خنک دل به کویر میسپاریم و سر از مرکز کشور در میآوریم، دلمان که برای آبهای گرم تنگ شد بعد از یک زمستان نه چندان سرد، میرویم حاشیه خلیج فارس یا اگر خانواده در استانهای مرتفع و کوهستانی باشند که سفرمان به منزل پدری و اقوام در دل ایران خواهد بود. سفرهای زیارتی و سیاحتی این روزها به حداکثر میرسند و بچهها کاشفان بزرگ اقلیمها هستند. برای دوستی، عشقورزی و کشف طبیعت میتوانیم در برخی بازیها با کودکان شریک باشیم تا هم لذت نابتری از سفر ببرند و هم دوستی و آمیختگی و کشف طبیعت را به جان بکشند. وقتش رسیده آیپد و تبلت را کنار بگذاریم و کمی در طبیعت بهاری بازی کنیم.
بازی در ساحل دریا
برای تقویت خیالپردازیهای کودک چه چیزی بهتر از بازی با ماسههای کنار دریا؟ ماسههای انباشته شده خیس روی هم میتواند یک شهر رویایی شود، تکه چوبی بردارید و روی ماسهها نقاشی بکشید هرچقدر بزرگتر و عجیبتر بهتر. «لی لی و سنگ پراکنی روی امواج دریا و هفت سنگ و دستش ده با توپ» فراموش نشود. گوشماهیها و صدفها را جمع کنید برای نقاشی در روزهای بارانی. پس از همین حالا ماژیک و آبرنگ و گواش همراه خود بردارید.
بازی در جنگلها و لابهلای درختها
«قایم موشک» احتمالا اولین گزینه است وقتی به درختها و بتههای سبز میرسیم. اینقدر پستی و بلندی هست که «بالابلندی» هم گزینه بعدی باشد، «رنگه به رنگه از همه رنگه… به رنگه: مممممم» راکه بلد هستید، بگذارید در این همه سبزی چشمهای بچهها به دنبال رنگهای دیگر باشد. طناب برداشتهاید برای «تاببازی»؟ با خردههای چوب و نخ و کش هم میتوان چیزهای جالبی ساخت.
بازی در دشت و کویر
نگاه کنید انگار آسمان و زمین روی خط افق به هم رسیدهاند. یک نفس عمیق و «زوووووو»… این وسعت را میشود با موسیقی همراه کرد «استپ رقص یا استپ هوایی» هم بچهها را خوشحال میکند، «گرگمو گله میبرم» در دشت و بیابان و کویر میچسبد. «مسابقه دو» بگذارید و دو نفر دو نفر پاهایشان را با کش به هم ببندید.
بازی در کوهها
دستهایمان را بگیریم زیر نور آفتاب و حلقه برنیم، برای «عمو زنجیر باف»، زنجیر بافته و بیاندازیم پشت کوهها، مسابقه هر کسی بیشتر رنگها و یا چیزهای عجیب ببیند و نام ببرد هم حین «کوه نوردی» خوش میگذرد.
بازی در روزهای بارانی در مهمانسرا یا در خودرو هنگام سفر
سنگهای گردی که از کنار ساحل جمع کردهاید را بیاورید برای «یه قل دو قل»، نخ کاموا دم دست بود با انگشتها شکلهای متنوع بسازید، «سایه بازی» در شبهای تاریک هم که همیشه هست، «شاه، دزد، وزیر» را دور هم امتحان کنید اما خیلی سیبل آتشیها را دردناک نکشید، «اسمفامیل و مشاعره و پانتومیم» حتی «نقطه بازی و دوز بازی» را هم برای بچههای باسواد و بزرگتر کنار بگذارید با کوچکترها میشود «اتل متل توتوله، لیلیلیلی حوضک، تابتاب خمیر، سنگ، کاغذ، قیچی و گل یا پوچ و کلاغ پر» بازی کرد. «خاله بازی» هم با استفاده از امکانات هرچند محدود در سفر جزو گزینه های اصلی بچههاست.
میان همه این بازی اما چند نکته را به یاد داشته باشیم:
- تقویت حسهای پنجگانه کودک در طبیعت (تماشا کردن به جای دیدن ساده، گوش دادن به جای شنیدن معمولی، لمس کردن به جای له کردن، بو کردن و چشیدن چیزهای جدید)
- تقویت صبوری و استقامت در شرایط جدید
- تقویت روحیه جمعی و همکاری با یارکشی و تشکیل گروه و داشتن نخودی (عنصر بی اثر)
- تقویت فهم احتمالات با شیر و خط انداختن یا گردو شکستن
- تقویت قوه خیال با استفاده از حداقل امکانات در شرایط جدید
- مدیریت شرایط توسط کودک بدون دخالت مستقیم بزرگترها در بازی «گاهی فقط تماشاچی باشید و بگذارید بچهها خودشان مسائلشان را حل کنند».
- پیشبینی وضعیتها و ارائه راه حلها توسط خود بچهها حین بازی
ومهمتر از همه: شاد بودن و لذت بردن از طبیعت و کشف و یادگیری از آنرا جایگزین مراقبت دائمی و بکن- نکنهای همیشگی کنیم.
سحر سلطانی