موضوع مرگ در انیمیشن‌های کودکان
مانیا عالهپور//
یک پژوهش نشان می‌دهد که فیلم‌های مربوط به کودکان٬ مرگ را بیشتر از فیلم‌های بزرگسالان نمایش می‌دهند و تعداد مرگ شخصیت‌های اصلی در فیلم‌های کودکان دو و نیم برابر بیشتر از فیلم‌هایی است که مخاطبشان بزرگسالان‌اند. این نتایج بر اساس بررسی ۴۵ انیمیشن سینمایی پرفروش در تاریخ سینمای کودک، از فیلم «سفید برفی» تولید ۱۹۳۷ تا انیمیشن پرفروش «یخ‌زده» تولید ۲۰۱۴، به‌دست آمده است.
این پژوهش، که بی ام جِی (ژورنال پزشکی بریتانیایی سابق) آن را منتشر کرده، نشان می‌دهد برخلاف تصور بدیهی در مورد انیمیشن‌های کودکانه، که می‌بایست عاری از هرگونه نکته منفی برای کودکان باشند، فیلم‌های انیمیشنی کودکان مملو از مرگ و قتل است.
بر اساس اظهارات محققان دانشگاه لندن و دانشگاه اوتاوا، مرگ یک شخصیت مهم در دوسوم فیلم‌های انیمیشنی کودکان اتفاق می‌افتد و در مقابل، تنها در نیمی از فیلم‌های بزرگسالان مرگ یک شخصیت اصلی اتفاق می‌افتد.
تحقیق انجام‌شده با عنوان «مرگ در کارتون‌ها» می‌گوید که مرگ در کارتون‌های کودکان اغلب خشن است و ممکن است برای کودکان، بیش از دیگران، تروماتیک (ایجادکننده آسیب‌های پس از سانحه) باشد.
در فیلم‌های بررسی‌شده ۳ مرگ بر اثر شلیک تفنگ (بامبی، پیتر پن، پوکاهانتس)، ۲ مرگ بر اثر جراحت (زیبای خفته، افسونگر کوچک) و ۵ مرگ بر اثر حمله حیوانات (زندگی یک حشره، کرودز، چگونه اژدهایتان را آموزش دهید، در جستوجوی نمو، تارزان) بوده است.
این پژوهش نشان می‌دهد مرگ شخصیت‌های اصلی بیشتر در دقایق اولیه فیلم اتفاق می‌افتد؛ به‌عنوان مثال، در انیمیشن «در جستوجوی نمو» جایی که نهنگ مادر٬ نمو را به‌طور زنده می‌خورد، فیلم در لحظه ۰۴:۰۳ است و در فیلم «تارزان» جایی که پلنگ٬ والدین تارزان را می‌کشد فیلم در لحظه ۰۴:۰۸ است. به‌طور کلی در فیلم‌های کودکان، والدین ۵ برابر بیشتر از فیلم‌هایی کشته می‌شوند که مخاطبشان بزرگترها بوده‌اند.
محققان در این پژوهش به والدین توصیه کرده‌اند که وقتی کودکانشان مشغول تماشای این نوع فیلم‌ها هستند در کنار آنها باشند، چراکه کودکان پس از مواجهه با ترس‌های اجتناب‌ناپذیر به حمایت عاطفی نیاز دارند.
با وجود این محققان این پژوهش اعتقاد دارند که مرگ در این انیمیشن‌ها نه‌تنها برای کودکان بد نیست، بلکه مدل مناسبی برای یاد دادن چگونگی پاسخ به غم و اندوه برای آنهاست و همچنین می‌تواند به کودکان برای به‌دست آوردن درک عمیق‌تری از معنای مرگ کمک کند؛ به‌عنوان مثال، در انیمیشن «شیر شاه» یک بچه‌شیر قاتل پدرش را برای کنار آمدن با واقعه از دست دادن پدرش می‌بخشد.
این پژوهش شرح می‌دهد فیلم‌هایی که مرگ را به‌نمایش می‌گذارند از این طریق می‌توانند منبعی ارزشمند برای شروع بحث درباره مرگ میان کودکان و بزرگسالان باشند؛ در واقع سینمادرمانی (cinematherapy)، که بعضی وقت‌ها برای تسهیل مشاوره با نوجوانان عزادار استفاده می‌شود، یک تمرین‌درمانی است که می‌توان از آن برای کودکان کوچک‌تر نیز استفاده کرد.