ابتلای سالانه ٣۵٠٠ کودک ایرانی به سرطان
آمارها هشدار می‌دهد: «ابتلای سالانه ٣۵٠٠ کودک به سرطان در کشور.» آخرین اطلاعات ثبت شده از موارد ابتلا به سرطان در وزارت بهداشت نشان می‌دهد، ٣درصد سرطان‌های کشور مختص کودکان است، کودکان زیر ١۵ سالی که بیش از همه گرفتار سرطان خون می‌شوند. سرطانی که گاهی برای درمانش، ٢٠٠میلیون تومان هزینه می‌شود.
اینها روز گذشته، در نشست خبری نهمین کنگره بین‌المللی انجمن خون و سرطان کودکان ایرانی عنوان شد. زمانی که حسن ابوالقاسمی، رئیس این کنگره، توضیحاتی درباره نتایج بررسی سرطان کودکان داد: « از ١٠٠ تا ١١٠هزار سرطان جدیدی که هر سال در کشور ثبت می‌شود، ٣۵٠٠ مورد آن مربوط به کودکان زیر ١۵سال است که ٣درصد از میان کل سرطان کشور را تشکیل می‌دهد.» به گفته او، این آمار برگرفته از آخرین اطلاعات دریافتی از مرکز ثبت سرطان وزارت بهداشت است.
ابوالقاسمی به موضوع امیدبخشی هم در ارتباط با سرطان کودکان اشاره کرد: «در ٨۵درصد موارد، سرطان کودکان، قابل درمان است.» براساس اعلام ابوالقاسمی، عود سرطان در کودکان بسیار نادر و کمتر از ٢ تا ٣درصد است و اگر این بیماری بعد از گذشت ۵سال از درمان عود نکند در دوران بزرگسالی نیز بازنمی‌گردد.
به گزارش ایسنا، رییس کنگره انجمن خون و سرطان کودکان ایرانی به شیوع برخی بیماری‌های ژنتیکی در کشور با ازدواج‌های فامیلی اشاره کرد: «بیماری‌های شایعی مانند تالاسمی و هموفیلی و بسیاری از بیماری‌های خونی دیگر به واسطه ازدواج‌های فامیلی در کشور شیوع بالاتری نسبت به کشورهای دیگر دارند.» آمارها کامل نیست، نه فقط درباره سرطان‌های کودکان و بزرگسالان که برای شیوع سایر بیماری‌ها. همین هم شد تا ابوالقاسمی، تأکید کند که به یک سیستم ثبت ابتلا به سرطان در کشور نیاز است. او گفت: «این‌که می‌گوییم ٣درصد از سرطان‌های کشور، گریبان کودکان را می‌گیرد، آمار کمی نیست، زیرا کودکان در آغاز زندگی خود هستند و درمان در آنها نقش بسیار مهمی دارد.»
او اولین سرطان شایع میان کودکان را سرطان خون عنوان کرد: «سرطان مغز و اعصاب مرکزی و سرطان غدد لنفاوی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.» ابوالقاسمی درباره بیماری‌های ژنتیکی که بر اثر ازدواج‌های فامیلی در کودکان به وجود می‌آید، هم توضیح داد: «بیماری‌های ارثی معمولا به صورت مغلوب به ارث می‌رسند. یعنی ٢ ژن باید وجود داشته باشد تا بیماری خونی بروز کند. اگر ٢ غریبه با هم ازدواج کنند شانس این‌که هر دو، یک ژن را داشته باشند کمتر است اما در ازدواج فامیلی وجود یک ژن در هر دو نفر بیشتر می‌شود. بنابراین بیماری‌های مغلوب در ازدواج‌های فامیلی به ارث می‌رسد.» او به پیشرفت غربالگری در ایران، اشاره کرد: «ایران جزو نخستین کشورهایی بود که از سال ١٣٧۵ غربالگری بیماران خونی را آغاز کرد، به‌طوری که درحال حاضر از تولد سالانه هزار کودک تالاسمی به کمتر از ٢٠٠ تولد رسیده‌ایم. این غربالگری در بیماری‌های هموفیلی نیز انجام می‌شود و در این مورد پیشرفت خوبی داشته‌ایم.»
ابوالقاسمی با بیان این‌که اگر این بیماری‌ها در خانواده زودتر شناسایی شوند، امکان تشخیص آنها قبل از تولد افزایش می‌یابد، گفت: «درحال حاضر در بیماری تالاسمی بیش از ١۵ مرکز در بیشتر استان‌های کشور به تجهیزات تشخیص قبل از تولد مجهز شده‌اند و قانونی در مورد این‌که چه بیماری‌هایی را می‌توان قبل از تولد تشخیص داد، وجود دارد؛ چرا که امکان تشخیص بیماری‌ها زیر ١۶ هفتگی نیز وجود دارد.» به گفته او، درحال حاضر در زمینه بیماری‌هایی مانند تالاسمی، هموفیلی و برخی بیماری‌های ژنتیکی تشخیص قبل از تولد با مجوز سازمان پزشکی قانونی انجام می‌شود و بهترین نتیجه در تالاسمی گرفته شده است.
ابوالقاسمی در توضیحاتی در مورد علت بروز سرطان هم گفت: «علت عمده بروز این بیماری تغییر ژن است. برخی عوامل مانند پرتو ایکس و گاما، بنزن و غیره از عوامل شناخته‌شده سرطان هستند و به‌طور قطعی منجر به سرطان می‌شوند. اما یک سری عوامل نیز ریسک بروز سرطان را بالا می‌برند. دستکاری بشر در طبیعت، کم‌تحرکی، آلودگی آب، خاک و … احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهند. زمانی که غذای جامعه به سوی غذاهای سرخ کرده و کنسرو شده تغییر پیدا می‌کند، سرطان نیز افزایش پیدا می‌کند. اگر بشر با طبیعت آشتی نکند، سرطان نیز افزایش خواهد یافت.» او افزود: «این عوامل به صورت بالقوه خطرناک است، مثلا رابطه چاقی با بروز سرطان واقعا جدی است؛ یا در بسیاری از موارد ثابت شده که بین افراد سیگاری و بروز سرطان در بچه‌های آنها رابطه وجود دارد.»
او، هزینه‌های درمان این بیماری در میان این گروه سنی را هم یادآور شد: «در ارتباط با این موضوع ٢ نکته اهمیت پیدا می‌کند، اول این‌که باید در تمام مراکز استان‌ها یک پزشک حاذق وجود داشته باشد که این اتفاق در کشور ما افتاده و دومین نکته این است که هزینه‌های درمان نباید بالا باشد. در این خصوص اتفاق خوبی که رخ داده این است که هزینه‌های مازاد درمان سرطان کودکان را خیران می‌دهند و در سال‌های اخیر نشنیده‌ام که خانواده‌ای درمان فرزندش را به دلیل مشکلات این‌چنینی رها کند.»
او توضیح داد: « در سرطان‌های کودکان هنوز از داروهای قدیمی استفاده می‌شود و کمتر از ١٠درصد داروهای ما در ١٠سال گذشته جدید بوده یعنی همان داروهای قدیمی در درمان سرطان‌های کودکان مفید بوده است.» به گفته ابوالقاسمی، با اقدامات حمایتی خوب مانند کنترل تب و فراهم کردن فرآورده‌های خونی لازم همین داروهای قدیمی تأثیر و نتیجه خوبی دارند. بنابراین بخش کمی از هزینه‌های درمان سرطان مربوط به درمان سرطان کودکان است؛ چرا که معمولا داروهای آنها ارزان قیمت است. بالای ٩۵درصد داروهای مصرفی در درمان سرطان کودکان قدیمی است که قیمت آنها به مراتب کمتر از داروهای جدید است؛ اما به این معنی نیست که هزینه‌های درمان سرطان همیشه کم است، بلکه در کنار دارو، بستری‌های طولانی‌مدت، پیوندها و غیره هزینه‌های بالایی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند. اگر بیماری عود کند یا به پیوند استخوان احتیاج داشته باشد، هزینه‌ها بالا می‌رود و ممکن است درمان سرطان در یک کودک بیش از ٢٠٠میلیون تومان هزینه در بر داشته باشد.
ابوالقاسمی در پاسخ به این‌که ایران از چه کشورهایی این داروها را وارد می‌کند، گفت: «کمپانی‌های مختلفی در ایران این داروهای قدیمی را می‌سازند. به همین خاطر اگر این داروها از برندهای متفرقه‌ای از کشورهایی مانند هند و آمریکای لاتین وارد شود، اطمینان زیادی به آنها نداریم. بنابراین امیدواریم که برندهای اصلی به کشور وارد شود. در بحران دارویی سال ٩١ بسیاری از این برندهای نامعتبر وارد شد اما خوشبختانه به سرعت جمع‌آوری و با برندهای اصلی جایگزین شد.»