دانش‌آموزانی که می‌خواهند علوم اجتماعی و تاریخ از درس‌ها حذف شود
اگر از دانش‌آموزان دبیرستانی بپرسید به نظر شما کدام درس‌ها باید از برنامه آموزشی حذف شوند، فکر می‌کنید چه جوابی خواهند داد؟
این سوالی است که عباس عبدی در یکی از بررسی‌های خود پرسیده است و متن آن اینک در دسترس عموم قرار دارد. این بررسی که در سال ۱۳۸۹ انجام شده است از ۷۳۷ دانش آموز پرسیده است:
اگر از شما خواسته شود که یکی از درس‌های زیر از مواد آموزشی کلاس پایه شما حذف شود کدام‌یک را پیشنهاد می‌کنید:
۱٫ ریاضیات، ۲٫ادبیات فارسی و املا، ۳٫ زبان انگلیسی، ۴٫ زبان عربی، ۵٫ دینی و قرآن، ۶٫ فیزیک، ۷٫ شیمی، ۸٫ علوم اجتماعی، ۹٫ تاریخ، ۱۰٫ جغرافیا
سپس از آنها خواسته شده بود تا وضع خود را در آن درس هم مشخص کنند (قوی یا ضعیف‌اند). برخی جواب‌هایی که این گروه از دانش‌آموزان داده‌اند ممکن است اولیای مدارس را متعجب نکند ولی برخی از جواب‌ها من و شما را حتما شگفت‌زده خواهد کرد.
این دانش‌آموزان کمترین علاقه را به علوم اجتماعی، جغرافیا و دینی و قرآن داشته‌اند. این آخری در کشوری که [درس] دین و قرآن به همه تحمیل می‌شود و صورت دولتی پیدا کرده خیلی تعجب‌آور نیست. گرچه چالش روشنی با سیاست‌های آموزش و پرورش است. اما بی‌علاقگی دانش‌آموزان به علوم اجتماعی و جغرافیا اسباب تعجب است.
نکته دیگر آن است که شمار کسانی که می‌خواهند ادبیات فارسی هم حذف شود زیاد است و علاقه به زبان انگلیسی بیشتر از علاقه به فارسی است. زبان عربی هم به صورتی قابل انتظار با رای بالا (۴۰۲ امتیاز منفی) کمترین جاذبه را دارد. (مقام بعدی دینی و قرآن است با ۳۶۵ امتیاز منفی و سپس علوم اجتماعی با ۳۳۹ امتیاز منفی). همین عربی بالاترین رای را در بیزاری گرفته است. یعنی کمتر کسی در مدرسه طرفدار زبان عربی است. و کمتر کسی این درس را با علاقه ممکن است بخواند و امتحان دهد.
و نکته قابل توجه این است که در این لیست دهگانه، ریاضی و فیزیک و شیمی بیشترین علاقه را جلب می‌کنند (۷۷۹ امتیاز مثبت برای ریاضی و ۴۹۴ امتیاز برای فیزیک و ۲۸۵ امتیاز برای شیمی).
نهایتا لیست دهگانه بر حسب شاخص جذابیت برای دانش‌آموزان به این صورت در می‌آید:
ریاضی
فیزیک
شیمی
زبان انگلیسی
ادبیات فارسی
تاریخ
زبان عربی
جغرافیا
دینی و قرآن
علوم اجتماعی
نتایج این بررسی علمی نیست اما شاهدی است از گرایش‌های دانش‌آموزان که می‌توان در باره آن تحقیقات وسیعتری انجام داد. این بررسی در سه مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه انجام شده است. شرح کامل آن را می‌توانید در این مقاله که با عنوان “جاذبه و دافعه دروس دبیرستانی” در سایت آکادمیا آمده است بخوانید.
***