بودجه ناامیدکننده سال آینده آموزش و پرورش
مهدی بهلولی//
در بودجه سال آینده هیچ نشانی از توجه جدی دولت به آموزش و پرورش دیده نمی‌شود. شاید این بهترین ارزیابی باشد که می‌توان در مورد این بودجه به کار برد. کل بودجه عمومی دولت،حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان است و کل بودجه آموزش و پرورش حدود ۳۱ و نیم هزار میلیارد تومان. این نسبت زیر ده درصد است در حالی که در یکی دو سال گذشته بالاتر از ده درصد بود – مثلا در سال ۹۴ برابر ۱۱٫۵(یازده و نیم) درصد. با گران شدن دلار در بودجه سال آینده و کم شدن سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت، در واقع سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی(GDP)هم کاهش یافته است. سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت و از GDP دو شاخص مهمی هستند که در جهان در ارزیابی بودجه آموزش و پرورش از آن بهره می‌گیرند که متآسفانه این دو در بودجه سال آینده آموزش و پرورش، به هیچ‌رو، وضعیت خوبی ندارند. سال ۹۵ بنا به آمار رسمی، بودجه مصوب آموزش و پرورش، حدود ۲۸ و نیم هزار میلیارد تومان بوده است که در سنجش با آن بودجه ۹۶ حدود ۱۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. با توجه به تورم ۱۰ درصدی رسمی، در بهترین و خوشبینانه‌ترین ارزیابی می‌توان گفت که آموزش و پرورش سال ۹۶ هیچ حرکت روبه‌جلویی نخواهد داشت. برخی ردیف‌های بودجه‌ای هم نشانگر همین درجازدن هستند. برای نمونه یارانه شیر رایگان مدرسه‌ها که امسال ۲۰۰ میلیارد تومان بود در بودجه ۹۶ همچنان همین رقم است- بگذریم از این که هم اکنون که نزدیک به سه ماه از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد هنوز هیچ خبری از توزیع شیر مدرسه‌ای نیست! یا یارانه مسکن فرهنگیان که هم اکنون سال‌هاست که روی عدد ۳۰ میلیارد تومان مانده است- البته این نگارنده هم اکنون سال‌هاست که هیچ همکاری را ندیده‌ام که از این یارانه برخوردار شود و جا دارد که آموزش و پرورش در این مورد شفاف‌سازی کند که به راستی این ردیف بودجه‌ای چگونه و به چه کسانی داده می‌شود. در این میان البته یارانه دفترچه، تغذیه رایگان و امور رفاهی دانش‌آموزان منطقه‌های محروم با افزایش حدود ۷۰ درصدی به رقم ۷۵ میلیارد تومان رسیده است که تا اندازه‌ای امیدوار کننده است- گرچه در زمینه آموزش منطقه‌های محروم، دولت یازدهم شوربختانه در اجرای ماده ۷۸ مالیاتی که می‌تواند اثری چشمگیر در بهبود آموزش بگذارد کوتاهی و بی‌توجهی می‌کند.
باری، بودجه آموزش و پرورش سال آینده، آب سردی بود بر پیکر نیمه‌جان آموزش و پرورش. امیدها به ویژه پس از روی کار آمدن دانش آشتیانی بالا گرفته بود. بسیاری می‌گفتند که گویا دولت قصد دارد با پشتیبانی ویژه از وزیر جدید، فرهنگیان را در سال آخر دولت یازدهم دل‌گرم سازد. اما بودجه ارائه شده دولت به مجلس، همه امیدها را ناامید ساخت و این ارزیابی را قوت بخشید که هدف دولت یازدهم از تغییر وزیر، گریز از پاسخگویی منطقی به پرسش‌ها و به تعویق انداختن اعتراض‌های به‌حق فرهنگیان بوده است. احتمال دیگری هم داده می‌شد که فانی، مرد پولی‌سازی آموزش و پرورش، آنگونه که دولت به‌جد می‌خواهد نیست و دولت به دنبال کسی می‌گردد که در این راه، استوار، با انگیزه، و نیرومندتر باشد. به هر رو، هم اکنون توپ در زمین مجلس است و فرهنگیان از نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتظار دارند که با ورود جدی خود به بودجه سال آینده آموزش و پرورش، کم‌توجهی دولت و ضعف تیم اقتصادی وزارت آموزش و پرورش را جبران کنند. بد نیست که نمایندگان مجلس، با بررسی مختصری درباره بودجه آموزش و پرورش در سطح جهان، به فرادستان دولتی یادآور شوند که چرا تولید ناخالص داخلی ایران در میان ۲۰ کشور نخست جهان قرار دارد ولی سهم آموزش و پرورش کشور از این تولید، تقریبا در سطح صدمین کشور جهان!
***
منبع